Shan Zha - Owoc Głogu

Shan Zha - Owoc Głogu

 

Niniejszy artykuł zawiera wybrane fragmenty z rozdziału poświęconego w całości zastosowaniu owoców głogu w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, zaczerpniętego z przygotowywanej książki pt. "Owoc głogu". 
Zainteresowanych tematem serdecznie odsyłam do wspomnianej publikacji, gdzie znajdą pełną wersję zamieszczonego tu artykułu, jak również wiele innych ciekawych informacji, nie tylko o owocach głogu, lecz także o głogach w ogóle.

 

Mirosław Mazur

Shan Zha 

Syn. Saan Ja

ROŚLINA MACIERZYSTA 

Nazwa polska: głóg pierzastolistny 
Nazwa łacińska: Crataegus pinnatifida (Bunge, 1835)
Nazwy anglojęzyczne: Chinese hawthorn, Chinese haw 
Odmiany:

  • C. pinnatifida var. major (N. E. Bremek, 1886) 

  • C. pinnatifida var. pinnatifida

  • C. pinnatifida var. psilosa (C.K. Schneid.,1906)

Występowanie:

  • Chiny: Hebei, Heilongjiang, Henan, Liaoning, Jiangsu, Jilin, Liaoning, Nei Mengku, Shaanxi, Shandong, Shanxi 

  • Azja: głównie obszary wschodnie; Chiny, Rosja (Amur, Primorje), Mongolia, Korea

ROŚLINA MACIERZYSTA

Nazwa polska: głóg klinowaty 
Nazwa łacińska: Crataegus cuneata (Siebold et Zuccarini, 1845)
Nazwy anglojęzyczne: Oriental hawthorn, Japanese hawthorn, Ornamental thorn, Chinese hill haw
Formy: C. cuneata f. pleniflora (S.X.Qian, 1991); endemit (700-800 m n.p.m.)
Odmiany: C. cuneata var. shangnanesis (L. Mao et T.C. Cui, 1990); endemit, (ok. 700 m n.p.m.)
Występowanie:

  • Chiny: Anhui, Fujian, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Henan, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jianxi, Yunnan, Zhejiang 

  • Azja: głównie obszary wschodnie; Chiny, Japonia

CHARAKTERYSTYKA BOTANICZNA

Pokrój ogólny 
Głóg pierzastolistny (Crataegus pinnatifida (Bunge)) i głóg klinowaty (C. cuneata (Sieb. et Zucc.) to drobne drzewa lub rozłożyste krzewy. Crataegus pinnatifida dochodzi do 7m a C. cuneata do 1,5m wysokości. Pędy, u większości, z nielicznymi cierniami, u niektórych form bezbronne. 

Okres kwitnienia przypada na maj (V). Kwiaty, o typowym dla całej rodziny Różowatych (Rosaceae) pięciokrotnym, złożonym okwiecie, z kremowobiałymi płatkami korony, obupłciowe, zebrane są w baldachogrona (corymbus). Posiadają intensywny zapach, przypominający woń rozkładających się ryb (warunkowany obecnością niskocząsteczkowych alkiloamin), który stanowi ważny element powabni. Zapylane są przez różne gatunki drobnych Muchówek (Diptera), dla których wspomniany zapach stanowi skuteczny czynnik chemoatrakcyjny. Warto dodać, iż świeżo otwarte kwiaty cechuje nieco odmienny aromat o lekko balsamicznym akcencie. 

Owoce rzekome, prawie kuliste nibypestkowce, dochodzą do 15 mm średnicy (u odmiany głogu pierzastolistnego, Crataegus pinnatifida var. major (N. E. Br.) osiągają rozmiary 25-38 mm i są uważane za jedne z największych z pośród owoców wszystkich gatunków głogu). Dojrzewają bardzo późno (zwł. u Crataegus pinnatifida) - często jeszcze w październiku spotyka się liczne okazy nie w pełni dojrzałe. Skórka owocni rzekomej przybiera po dojrzeniu barwę ciemnopomarańczową do jasnoczerwonej u Crataegus pinnatifida, bądź purpurową u Crataegus cuneata. Mięsisty i soczysty miąższ, jest kwaskowaty i lekko gorzkawy w smaku. Owocnia rzekoma kryje w sobie pięć sporej wielkości pestek (właściwych owoców głogu), często ze sobą sklejonych co sprawia, iż przy spożyciu może występować wrażenie obecności tylko jednej pestki.

Uprawa
Łatwo udają się w uprawie. Raz posadzone na żyznej, wilgotnej, ilastej glebie rosną szybko i dają spore plony. Duży wpływ na jakość owoców mają warunki oświetleniowe. Ponieważ głóg pierzastolistny i klinowaty są heliofitami, plantacje zakładane są na dobrze nasłonecznionych stanowiskach - przy częściowym zacienieniu jakość owoców relatywnie pogarsza się. Uważa się, iż najlepsze sorty owoców na cele spożywcze pochodzą z prowincji ...(więcej)
Znaczenie upraw sadowniczych z punktu widzenia przemysłu spożywczego w ostatnich latach zdecydowanie wzrosło, ponieważ pozwalają utrzymać czystość lini gatunkowych (ma to duże znaczenie, gdyż podobnie jak inne głogi łatwo hybrydyzują z pokrewnymi im gatunkami) oraz selekcjonować najbardziej plenne formy i odmiany. Należy pamiętać, iż ...(więcej)

Rozmnażanie
Głóg pierzastolistny i klinowaty można rozmnażać drogą generatywną (z nasion) i wegetatywną (przez szczepienie). W pierwszym przypadku wysiew nasion prowadzi się jesienią, tuż po dojrzeniu owoców, do tzw. zimnych inspektów, tj. inspektów polowych. Część tak wysianych nasion zacznie kiełkować wiosną następnego roku. Większości jednak, okres maturacji gruntowej zajmie około roku. 

Nasiona przechowywane kiełkują powoli i nieregularnie. Aby zrównoważyć proces germinacji należy uprzednio nasiona stratyfikować ...
Nacinanie nasion przed stratyfikacją może wydatnie skrócić ten okres. 

Przyśpieszenie germinacji osiąga się również na drodze kilkudniowej fermentacji nasion w ich własnej masie. Jeszcze inną możliwością jest pozyskiwanie nasion z niedojrzałych owoców,( ...) z natychmiastowym wysiewem do zimnych inspektów. Zabieg ów, jeśli wykonany na czas, zapewnia w miarę równomierne kiełkowanie z nadejściem wiosny roku następnego. 

Jeśli sadzi się mniejsze ilości poleca się wstępnie umieścić każde z nasion w oddzielnych doniczkach, a dopiero otrzymane z nich flance przesadzać późną wiosną do gruntu w ostateczne stanowiska. Należy pamiętać, iż sadzonki nie powinny pozostawać w rozsadniku bez przesadzania dłużej niż dwa lata. Jeśli natomiast sadzi się większą ilość poleca się prowadzić wysiew wprost do gruntu, pamiętając o zapewnieniu ochrony przed myszami i innymi zwierzętami żywiącymi się nasionami. Uzyskane tą drogą sadzonki można przenosić w inne miejsce po uprzednim podcięciu korzeni, jeżeli drzewka pozostawały w gruncie nienaruszone przez ponad dwa lata.

Zastosowania
Głóg pierzastolistny i klinowaty, podobnie jak licznie reprezentowane w Azji Wschodniej pokrewne im gatunki z rodzaju Crataegus, są od wieków cenionymi roślinami użytkowymi. Największe znaczenie zyskały w medycynie ludowej Dalekiego Wschodu wykorzystującej głównie, choć nie tylko, ich owoce. 

Suszone owoce głogu pierzastolistnego i klinowatego stosowano przede wszystkim jako środek zaradczy w stanach niestrawności i zastoju pokarmowego z uczuciem pełności, rozpierania i braku apetytu, powstających po spożyciu tłustego i mięsnego pożywienia. Używane były również u niemowląt, które nie tolerowały mleka matki. Podprażone lub zwęglone owoce stosowano w leczeniu biegunek o różnorodnej etiologii, zwłaszcza w toku czerwonki bakteryjnej (dysenteria bacterialis). Świeże owoce głogów, z uwagi na dużą zawartość witaminy C, wykorzystywano powszechnie w profilaktyce i terapii gnilca (scorbutus) oraz jako środek łagodnie przeczyszczający (szczególnie owoce C. pinnatifida) . Stosowano je także, choć w mniejszym stopniu jako środek ogólnie wzmacniający u słabych i chorowitych dzieci z niedowagą, u ludzi w podeszłym wieku i rekonwalescentów po przebyciu ciężkich i wyniszczających chorób. 
Wiejskie akuszerki stosowały także nasiona głogów, szczególnie w problemach ginekologiczno-położniczych ...(więcej)
Nasiona były używane również w leczeniu przepuklin oraz tkliwych i obrzękniętych genitaliów.
Liście i szczyty pędów używane były zewnętrznie ...(więcej)
Wreszcie korzenie głogów stosowano przy ...(więcej)

Pozamedyczne zastosowania znalazło drewno głogów - ciężkie, twarde, niezwykle trwałe i spoiste - przydatne do produkcji rękojeści rozmaitych narzędzi (...), rzeźbiarskich i kamieniarskich pobijaków, szpuntów i szeregu innych drobnych przedmiotów, od których wymagana była duża wytrzymałość mechaniczna i odporność na działanie czynników zewnętrznych. 

Aktualnie głóg pierzastolistny i klinowaty stanowią nadal przedmiot użytkowania w Chinach, gdzie są uprawiane na potrzeby przemysłu owocarskiego i farmaceutycznego. Zarówno świeże jak i suszone owoce głogów można powszechnie spotkać na bazarach i w sklepach spożywczych w całej Azji Południowo-Wschodniej. Owoce głogów można spożywać na surowo lub po obróbce termicznej, w postaci kompotów, powideł lub jako dodatek do ciast. Owoce nadają się również do suszenia z możliwością ich późniejszego wykorzystania, zwłaszcza do celów leczniczych.

Obydwa gatunki głogów oraz ich odmiany są roślinami niezwykle dekoracyjnymi, wykorzystywanymi także w celach zdobniczych w parkach i ogrodach. Dość wspomnieć, iż w Japonii hoduje się je na bonzai.

Siedliska
Głóg pierzastolistny (C. pinnatifida (Bunge)) rośnie na wysokościach 100-1500 m n.p.m., zaś głóg klinowaty (C. cuneata (Sieb. et Zucc.)) 200-2000m n.p.m. Preferują dobrze nasłonecznione stanowiska, takie jak widne lasy, obrzeża lasów, polany śródleśne, kamieniste stoki górskie. Pierwszego z nich można również spotkać nad brzegami rzek i wszelkich miejscach o piaszczystym podłożu.

Preferują podłoża lekkie (piaszczyste) i średniociężkie (ilaste) (choć potrafią znieść również i ciężkie (gliniaste)). Rosną na glebach zarówno kwaśnych, neutralnych, jak i zasadowych (do silnie alkalicznych). Są roślinami heliofilnymi, tym niemniej dobrze znoszą częściowe zacienienie. Wymagają podłoży wilgotnych lub podmokłych, aczkolwiek są w stanie przetrzymać okresowe przesuszenie gruntu. Są odporne na działanie silnych wiatrów. Crataegus cuneata w przeciwieństwie do Crataegus pinnatifida jest wrażliwy na mróz. Nie znoszą klimatu nadmorskiego. 

SUROWIEC LECZNICZY

Nazwa surowca

  • polska: Owoc głogu (świeży i suszony) 

  • łacińska: Fructus Crataegi/Crataegi fructus (recens et siccatus)

  • chińska: Shan Zha (mandż.); Saan Ja (kant.)

  • japońska: Sanzashi; Sansa

  • koreańska: Sanza

WŁAŚCIWOŚCI

Smak : lekko Kwaśny (wei Suan),lekko Słodki (mączysty) (wei Gan), lekko Gorzki (wei Ku), łagodnie Ściągający (wei Se)
Natura : Neutralna (Ping) lekko Rozgrzewająca (wei Wen) - po wysuszeniu i uprażeniu 
Działanie : Osuszające (Zao)
Wpływ: odżywiający (yang), wzbogacający (zi), równoważący (huí), odblokowujący (tong), ożywiający (húo), kojący (an), osuszający (zao), ściągający (se), zmiękczający (ruăn), rozpuszczający (pái)

Kanały, do których wchodzi : Wątroby, Śledziony, Żołądka, Osierdzia, Serca i Yin Wei
Punkty, na które działa najsilniej: PM 15 (xin shu), 24 (qi hai shu) i 39 (wei yang); S 7 (shen men) N 3 (tai xi)
Biotypy, na które działa najsilniej: Czarujący - Yang Ming, Przyziemny/Pracowity - Tai Yang
Tekst, w którym wzmianka pojawiła się po raz pierwszy: "Ben Cao Yan Yi Bu Yi" (ang. "Supplement to the Extension of the Materia Medica"); Zhu Zhen-Heng (Zhu Dan-Xi), 1347;

Chemizm:

  • procyjanidyny (0,4-2,1%), 

  • flawonoidy (0,04-0,1%) - ok. 15 związków z grupy flawonów i flawonoli, w postaci glikozydów i wolnych aglikonów (flawonole: hiperozyd, rutozyd, kwercetyna, kwercytryna, 3-L-ramno-D-galaktozyd kwercetyny i kemferol; flawony: luteolina, apigenina, witeksyna, 4'-L-ramnozyd witeksyny, 4'-rutynozyd witeksyny, acetylo-4'-rutynozyd witeksyny, 4',7- bis-D-glukozyd witeksyny i 2''-O-alfa-L-ramnozyd witeksyny), 

  • triterpeny (pochodne ursanu (alfa-amyryny); m.in. kwas ursolowy, kwas oleanowy, kwas krategolowy, kwas neotegolowy i kwas akantolowy), 

  • kwasy organiczne (m.in. kwas jabłkowy, kwas bursztynowy, kwas winowy, kwas cytrynowy, kwas szczawiowy), 

  • aminy (m.in. etyloamina, dimetyloamina, trimetyloamina, izobutyloamina, izoamyloamina, kolamina, cholina, acetylocholina, ß-fenyloetyloamina, ortometoksy-ß-fenyloetyloamina i tyramina), 

  • fenolokwasy (m.in. kwas kawowy, kwas chlorogenowy, kwas weratrowy), 

  • aminopuryny (m.in. adenina), 

  • kumaryny (eskulina), 

  • garbniki katechinowe i flobafeny, 

  • cukry (m.in. fruktoza, glukoza, ramnoza), 

  • skrobia, 

  • olej tłusty (zaw. gł. kwas palmitynowy, linolowy, linolenowy i laurynowy), 

  • pektyny, 

  • sole mineralne (gł. potasu), 

  • witaminy (zwł. wit. C, nieco ß-karotenu), 

  • białka, 

  • enzymy (m.in. lipaza)

DZIAŁANIA I WSKAZANIA 

1. Wzmacnia Qi Żołądka i porusza Qi Żołądka.

>Zastój i/lub niedobór Qi Żołądka, dający w efekcie Zastój i Nagromadzenie 

- zastój pokarmowy z niestrawnością, z powodu zjedzenia mięsa lub tłustego pożywienia, z towarzyszącym uczuciem rozpierania w brzuchu oraz okolicach podprzeponowej i podżebrowych, bólem brzucha, odbijaniem się, cuchnącym oddechem i awersją do pożywienia
- nietolerancja pokarmowa u dzieci (intolerantia alimentariae infantilis)


2. Osusza Wilgoć  Śledziony i ogrzewa Zimno Śledziony. 

>Wilgoć i Zimno Śledziony 
- biegunki bakteryjne (gł. wywoływane przez Gram-(-) pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae), jak i choroby, w których biegunka jest jednym z objawów współwystępujących (silnie wyprażone lub zwęglone zioło) 
- przepukliny (herniae)
- otyłość (obesitas) z nadwagą

3. Pobudza Śledzionę do ekstrakcji Esencji z pożywienia i rozprowadzania Płynów Ciała

>Upośledzenie funkcji Śledziony w ekstrakcji Esencji z pożywienia i rozprowadzania Płynów w organiźmie 
- nietolerancja pokarmowa u dzieci (intolerantia alimentariae infantilis)
- ujemny bilans białkowy organizmu (np. w toku przewlekłych schorzeń zapalnych nerek, po długotrwałych chorobach gorączkowych)
- hiperlipoproteinemia (hyperlipoproteinemia)
- hipercholesterolemia (hypercholesterolemia)

4. Wzmacnia Qi Śledziony i porusza Qi Śledziony

> Niedobór i/lub zastój Qi Śledziony, dający w efekcie nagromadzenie Wilgoci i Śluzu w organiźmie
- otyłość (obesitas) z nadwagą
- hiperlipoproteinemia (hyperlipoproteinemia)
- hipercholesterolemia (hypercholesterolemia)
- cukrzyca u dzieci (diabetes mellitus infantilis)

5. Porusza Krew Wątroby i wzmacnia Qi Wątroby

> Zastój Qi Wątroby i niedobór Krwi Wątroby, dające w efekcie zaburzenia czynności żeńskiego układu płciowego
- poporodowe bóle podbrzusza i skrzepy w obrębie dróg rodnych, powstające wskutek zastoju Krwi
- zatrzymanie odchodów połogowych (retentio lochiorum)
- utrudniona i bolesna czynność porodowa
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego, zwł. brak miesiączki (amenorrhoea) i bolesna miesiączka (dysmenorrhoea)
- obfite upławy białe (leucorrhoea)
- skrzepy we krwi menstruacyjnej
- pms (ang. premenstrual syndrom)

6. Promuje rozpuszczanie złogów i pobudza utratę masy ciała

>Śluz i Zimno Krwi
- miażdżyca tętnic (arteriosclerosis)
>Śluz i Zimno Pęcherza Moczowego
- kamica moczowa (urolithiasis) w obrębie pęcherza moczowego
>Śluz i Zimno Śledziony
- otyłość (obesitas) z nadwagą
- cukrzyca u dzieci (diabetes mellitus infantilis)

7. Zapobiega utracie i sprzyja odbudowie Yin organizmu

>Niedobór Yin Nerek i niedobór Yin Wątroby
>Nadaktywność Yang z niedoboru Yin
- pierwotne nadciśnienie tętnicze (morbus hypertonicus)
- marskość wątroby (cirrhoris hepatis)

Przedstawione powyżej kierunki aktywności farmakologicznej owocu głogu należą do klasycznych w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Swoisty renesans, jaki przeżyła ona w Chinach w XX wieku równolegle z otwarciem się Państwa Środka na świat, zaowocował włączeniem do zakresu terapeutycznego omawianego surowca działań i wskazań znanych i stosowanych przez medycynę Zachodu, a więc przede wszystkim wpływu na serce i układ krążenia, uważanych przez ziołolecznictwo europejskie za najważniejsze kierunki działania owocu głogu. 

Jednakże bezpośredni wpływ na Serce i Osierdzie w przypadku owocu głogu jest słaby. Jest on zjawiskiem wtórnym, wynikającym z ich wpływu na element Ziemi (Śledziona, Żołądek) i Drewna (Wątroba). Wzmocnienie, osuszenie i ogrzanie Środka (Śledziony i Żołądka) owocuje poprawą transformacji pożywienia w Qi i Krew, co pozwoli stopniowo odbudowywać Krew, której niedobór daje także problemy na poziomie Serca i Osierdzia. Dodatkowo ożywienie Wątroby, poprzez wzmocnienie jej Qi, pozwoli na efektywniejsze rozprzestrzenianie się Krwi, a co za tym idzie lepsze odżywienie Serca i jego tarczy ochronnej, czyli Osierdzia.

W praktyce efekt ten w przypadku owocu głogu najsilniej ujawni się jeśli recepturę wzbogacimy o inne zioła odżywiające Krew (np. owoc róży (Fructus Rosae), korzeń arcydzięgla litworu (Radix Archangelicae) - z pośród ziół europejskich, czy owoc morwy białej (Fructus Mori albae; sang shen), korzeń dzięgla chińskiego (Radix Angelicae sinensis; dang gui) - z pośród ziół chińskich).

Reasumując bezpośredni wpływ tonizująco-harmonizujący na Serce i Osierdzie owocu głogu jest zdecydowanie słabszy od takowego kwiatostanu głogu (Inflorescentia Crataegi) i nie może być uważany za główny, a jedynie za uzupełniający. Ponieważ jednak istnieje warto i jego pokrótce scharakteryzować.

Tak więc, owoc głogu :

1. Wzmacnia Qi Serca (innymi słowy podnosi poziom przemian metabolicznych komórek serca, a przez to łagodzi subiektywne objawy odczuwane w obrębie klatki piersiowej związane z zaburzeniami energetyzmu tkanki mięśniowej serca) 

>Niedobór Qi Serca 
- ogólne osłabienie czynności serca i układu krążenia

2. Porusza Krew Serca (innymi słowy aktywizuje krążenie wieńcowe poprzez poprawę parametrów reologicznych przepływu krwi w naczyniach wieńcowych oraz redukcję całkowitego oporu obwodowego tętnic wieńcowych na drodze obniżenia napięcia ich mięśniówki gładkiej) 

>Zastój Krwi Serca 
- choroba wieńcowa pod postacią dusznicy bolesnej (morbus coronarius sub forma anginae pectoris)
- zaburzenia obwodowego krążenia tętniczego
- osłabienie mięśnia sercowego w następstwie zawału (infarctus myocardii) lub infekcji (np. zapalenia płuc (pneumonia), grypy (influenza), płonicy (scarlatina)) 
- choroby zapalne serca (myo-, endo- i pericarditis)
- choroby zastawkowe serca

3. Porusza Qi Serca 

>Zaciśnięcie (zablokowanie swobodnego przepływu) Qi Serca 
- zaburzenia rytmu serca (głównie częstoskurcze napadowe (tachycardia paroxysmalis) i skurcze dodatkowe (extrasystolae))
- zaburzenia czynności układu nerwowego zaopatrującego serce (w tym dławica neurogenna)

4. Sprzyja regeneracji Yin Serca 

>Niedobór Yin Serca 
- osłabienie czynności układu przywspółczulnego zaopatrującego serce
- bezsenność (insomnia) i niepokój (anxietas)
- zespół menopauzalny (MS; ang. menopausal syndrom) z rozdrażnieniem, niemożnością odzyskania sił i uderzeniami gorąca

5. Porusza zastój patologicznych płynów (Wilgoci i Śluzu)

>Zastój Płynów na tle Zimna i Wilgoci Serca 
- obrzęki sercopochodne (oedemata cardiogenes)

Zainteresowanych tematem odsyłam do mojej książki pt. "Owoc głogu", w której znajdą pełną charakterystykę aktywności farmakologicznej i wskazań do stosowania omawianego surowca.

GŁÓWNE KOMBINACJE ZIOŁOWE

W schorzeniach Żołądka i Śledziony:

  • z Fructus Hordei Vulgaris Germinantus (mai ya) i Massa Fermentata (shen gu) przy rozpieraniu w brzuchu, odbijaniu się oraz zmniejszonym apetycie związanym z zastojem pokarmu, a także przy...więcej) 

  • z Endothelium Corneum Gigeriae Galli (ji nei jin) i Fructus Hordei Vulgaris Germinantus (mai ya) przy niestrawności, pełności i rozpieraniu w rejonie nadbrzusza i brzucha oraz przy dziecięcym upośledzeniu wchłaniania pokarmów. Przy jednoczesnym niedoborze Śledziony i Żołądka ze zmniejszeniem apetytu i biegunką należy dodać Rhizoma Atractylodis Macrocephalae (bai zhu), Radix Codonopsidis Pilosulae (dang shen) i Radix Dioscoreae Oppositae (shan yao).

  • z Fructus Citri Aurantii (zhi ke) przy ...(więcej)

  • z Radix Aucklandiae Lappae (mu xiang), Semen Myristicae Fragrantis (rou dou kou) i Semen Dolichoris Lablab (bian dou) przy ...(więcej)

  • z Rhizoma Polygonati Odorati (yu zhu), Fructus Dendrobii (shi hu), Radix Paeoniae Albae (bai shao), Fructus Pruni Mume (wu mei) i Radix Glycyrrhizae (gan cao) przy bólach ...(więcej)

  • z Semen Oryzae Sativae (jing mi) i Mel (feng mi), w postaci kleiku, przy osłabieniu z powodu ...(więcej)

  • z Radix Dauci Carotae (hu luo bo) i Saccharum pullum (brązowym cukrem) w biegunce u ...(więcej)

  • z Fructus Foeniculi Vulgaris (xiao hui xiang) w przypadku ...(więcej)

  • z Folium Nelumbinis Nuciferae (he ye) w ...(więcej)

W schorzeniach Wątroby:

  • z Radix Ligustici Chuanxiong (chuan xiong) i Radix Angelicae Sinensis (dan gui) przy bólu towarzyszącym miesiączkowaniu oraz poporodowym bólu w podbrzuszu, z powodu zastoju Krwi.

  • (świeże) z Cortex Cinnamomi (rou gui) i Flos Rosae Rugosae (mei gua hua) przy braku lub bolesnym krwawieniu miesiączkowym ...(więcej)

  • z Semen Persicae (tao ren), Pericarpium Citri Reticulatae (chen pi) i Semen Oryzae Sativae (jing mi), w postaci kleiku, we ...(więcej)

W schorzeniach Serca i Osierdzia:

  • z Radix Salviae Milthiorrhizae (dan shen) przy bolesnym zablokowaniu w klatce piersiowej, z powodu zastoju Krwi w naczyniach wieńcowych.

  • z Flos Chrysanthemii Morifolii (ju hua) i Thallus Eckloniae (kun bu) przy nadciśnieniu tętniczym, hiperlipidemii i ...(więcej)

  • z Semen Sennae (jue ming) przy nadciśnieniu tętniczym, hiperlipidemii i ...(więcej)

  • z Semen Persicae (tao ren) i Pericarpium Citri Reticulatae (chen pi) w chorobie wieńcowej z ...(więcej)

  • z Bulbus Alii Macrostemii (xie bai) w chorobie wieńcowej z ...(więcej)

  • z Radix Ginseng (ren shen) i Radix Salviae Milthiorrhizae (dan shen), moczonych w spirytusie, w chorobie wieńcowej wywołanej przez ...(więcej)

  • z Arillus Euphoriae Longanae (long yan rou), Fructus Mori Albae (sang shen), Bulbus Lilii (bai he), Poria cum Ligno Hospite (fu ling), Semen Zizyphi Spinosae (suan zao ren), Flos Carthami (hong hua) i Mel (feng mi) w ...(więcej)

  • z Rhizoma Zingiberis Officinalis (sheng jiang) i Cortex Cinnamomi Cassiae (rou gui) w chorobie wieńcowej z ...(więcej)

Zainteresowanych tematem odsyłam do mojej książki pt. "Owoc głogu" gdzie znajdą pełne wyjaśnienie podanych tutaj kombinacji.

RECEPTURY ZŁOŻONE

Bao He Wan

Skład: 

Shan Zha (Fructus Crataegi)
Shen Gu (Massa Fermentata Medicinalis)
Lai Fu Zi (Semen Raphani)
Ban Xia (Rhizoma Pinelliae)
Chen Pi (Pericarpium Citri)
Fu Ling (Sclerotum Poriae Cocos)
Lian Qiao (Fructus Forsythiae)

Działanie: 
1. Ogrzewa i osusza Żołądek i Śledzionę.
2. Harmonizuje Qi Żołądka i Śledziony.
Wskazania: 
Wilgoć i Zimno Śledziony i Żołądka.
Objawy: zastój pokarmowy, pełność w rejonie nadbrzusza, kwaśne odbijanie się, brak apetytu, zaparcia lub luźny stolec.

 

Qi Pi Tang

Skład:

Ren Shen (Radix Ginseng) 
Cang Zhu (Rhizoma Atractylodis Macrocephalae) - podprażone (frigetum) 
Fu Ling (Sclerotum Poriae Cocos) 
Gan Cao (Radix Glycyrrhizae) 
Chen Pi (Pericarpium Citri Reticulatae) 
Bei Xie (Rhizoma Dioscoreae) 
Lian Zi (Semen Nelumbinis) - podprażone (frigeta) 
Shan Zha (Fructus Crataegi) - podprażony (frigetus) 
Shen Qu (Massa Medicata Fermentata) - podprażona (frigeta) 
Mai Ya (Fructus Hordei Germinatus) - podprażony (frigetus) 
Ze Xie (Rhizoma Alismatis) 

Działanie: 
1. Ożywia Śledzionę.
2. Reguluje czynność Żołądka.
Wskazania:
Słabość Śledziony i Żołądka.
Objawy: zastój pokarmowy, niestrawność, napięcie powłok brzusznych i luźne stolce, ospałość, męczliwość.

 

Da Shan Zha Wan

Skład: 

Shan Zha (Fructus Crataegi) 
Shen Gu (Massa Medicata Fermentata) - podprażona z otrębami (cum Furfure frigeta) 
Mai Ya (Fructus Hordei Germinatus) - podprażony (frigetus) 

Działanie: 
1. Ogrzewa i wzmacnia Żołądek i Śledzionę.
2. Porusza Qi Wątroby.
3. Rozprasza zastoje Krwi.
4. Pobudza apetyt i promuje trawienie.
Wskazania: 
Słabość Śledziony i Żołądka 
Objawy: awersja do spożywania pokarmów, prowadząca do anoreksji, zastój pokarmowy i niestrawność, dyskomfort i napięcie w rejonie nadbrzusza i brzucha, burczenie w brzuchu i luźne stolce.

Zainteresowanych tematem odsyłam do mojej książki "Owoc głogu", gdzie znajdą więcej receptur z dodatkowym komentarzem.

OSTRZEŻENIA I PRZECIWWSKAZANIA 

Owoc głogu (shan zha) należy ostrożnie stosować w przypadku : 
- niedoboru w Śledzionie i Żołądku bez obecności zastoju pokarmowego
oraz
- zarzucania kwaśną treścią żołądkową.

PREPARATYKA

Owoc głogu (shan zha) jest generalnie używany w postaci odwaru (decoctum) i nalewki (tinctura). Tym niemniej, zdecydowanie najlepszą postacią leku z owoców głogu - jak z większości łagodnie działających ziół - jest świeży sok (succus recens), w tym przypadku z dojrzałych owoców. Z tego powodu z owoców głogu (shan zha) sporządza się również intrakty (intracta), czyli soki stabilizowane etanolem. 

Do stałych postaci leku np. tabletek (tabulettae), kapsułek (capsulae) -  owoc głogu (shan zha ) stosuje się w postaci proszku (pulvis), a ostatnio przygotowuje się zeń również wyciągi liofilizowane (extracta lyophyllisata).

DAWKOWANIE

9 - 15g (odwar)
3 - 6ml (nalewka, intrakt)

UWAGI

W schorzeniach serca i układu krążenia, często bardziej efektywne są mniejsze dawki owoców głogu (shan zha). Jakkolwiek, do skutecznego przełamania i usunięcia zastoju pokarmowego albo powstrzymania biegunki, potrzebne są dawki duże.

Czynnościowe zaburzenia pracy serca reagują szybciej na owoc głogu (shan zha) niż zaburzenia organiczne. 

Na organiczne i funkcjonalne schorzenia serca, jak i kardiotropową niedoczynność układu przywspółczulnego, wskazana jest kuracja owocami głogu (shan zha) minimalnie dwumiesięczna.

Zaleca się stosować owoce głogu (shan zha):

  • surowe przy zastoju Krwi oraz syndromach, których dominującym objawem jest nadciśnienie tętnicze (tj. niedobór Yin Nerek i Wątroby oraz nadaktywność Yang z niedoboru Yin organizmu), 

  • suszone, po uprzednim podprażeniu, połączonym z mieszaniem, do zmiany koloru owoców na żółty, przy zastoju pokarmowym,

  • suszone, po uprzednim przypieczeniu na sucho, przy biegunkach (Zimnie i Wilgoci Śledziony) oraz do hamowania krwotoków z dróg rodnych (menstruacyjnych i poporodowych),

  • zwęglone i spopielone, do leczenia czerwonki bakteryjnej (Zimna i Wilgoci Śledziony).